donderdag 28 april 2016

Large Unit - Ana

PNL, 2016

 


Het is nog maar drie jaar geleden dat Large Unit werd opgericht, een elfkoppig jazzensemble onder leiding van de Noorse drummer Paal Nilssen-Love en omdat hij de drijvende kracht achter het impro-gezelschap is wordt de band ook vaak aangeduid als Paal Nilssen-Love Large Unit. De uitgebreide bezetting heeft het gezelschap er niet van weerhouden de afgelopen jaren veelvuldig te toeren, zowel in Europa als in Amerika. 

Daarnaast lieten de Scandinaviërs ook al regelmatig op geluidsdrager van zich horen. Na de ep 'First Blow' verscheen in hetzelfde jaar al het schitterende 'Erta Ale', bestaande uit drie cd's met studio- en live-opnamen waarop de muziek van Large Unit in bijna al zijn facetten te horen is. 2015 bracht nog meer concerten en aan het einde van dat jaar kwam '2015' uit, twee cd's verpakt in een prachtig fotoboek waarin ook een interview met Nilssen-Love is opgenomen. Bovendien zijn van een aantal bandleden wat geschreven stukjes opgenomen die een mooi beeld geven van hoe het de muzikanten 'on the road' is vergaan.

In augustus 2015 vond Large Unit ook nog tijd om een dag de studio in te duiken om 'Ana' op te nemen. De bezetting is uitgebreid van elf naar veertien muzikanten, waarbij het meest opvalt dat twee Braziliaanse percussionisten, Paulinho Bicolor en Celio De Carvalho, zijn opgenomen in het gezelschap. Het is exemplarisch voor Nilssen-Loves al langer bestaande interesse in Braziliaanse muziek en niet in de laatste plaats natuurlijk het percussieve element daarvan. Het knappe van 'Ana' is dat de Braziliaanse invloeden duidelijk hoorbaar aanwezig zijn, maar niet ten koste gaan van het logischerwijs Europees/Scandinavisch klinkende groepsgeluid. 

Percussie domineert direct het begin van 'Ana', voordat de blazers zich melden in een traag, unisono gespeeld thema, waaronder drums en percussie loos gaan. Het thema wordt vervolgens uiteengerafeld en de blazers gaan ieder hun eigen weg en toeteren vrolijk door elkaar heen voordat zij elkaar weer vinden. Maar nu is het de elektrische gitaar die voor de ontregeling zorgt en vervolgens solerend optreedt. Dit is nog maar de beschrijving van wat in de eerste vijf minuten gebeurt in een bijna veertien minuten durend, zeer bewogen stuk, waarin jazz, rock, vrije impro en Braziliaanse percussie hand in hand gaan. Soloruimte is er verder voor altsax, maar ook de elektronica van Tommi Keränen krijgt een uitgebreide solospot, vergezeld van vooral snaredrum en cimbalen.

In het oog springend is ook dat de bezetting twee tubaspelers herbergt, Børre Mølstad en Per Åke Holmlander. Vooral in het derde (en laatste) stuk op de cd, Circle In The Round, is het tubaspel de stuwende kracht waaroverheen het dankbaar soleren is door vooral Thomas Johansson op trompet en Mats Åleklint op trombone. Daarnaast voorziet Keränen het stuk van soms vervreemdende geluiden. Een onweerstaanbare groove wordt gevonden na ongeveer acht minuten en bijzonder fraai is het gedeelte waarin slechts fluit, snaredrum en triangel overblijven in een bijzonder Zuid-Amerikaans aandoend ritmisch patroon. 

Daarvoor vormt het ruim achtentwintig minuten durende Riofun het hart van de plaat. Carvalho opent met een berimbau-solo Hij leidt daarmee verrassenderwijs niet een Braziliaans ritme in, maar wordt onderbroken door een kort tegendraads stuk, voordat hij de draad weer oppakt. Daarna volgt een ingetogen stuk waarvan het motief wordt gespeeld door trompet en trombone en de saxen en elektronica suspense creëren. Het volume wordt tot bijna nul teruggebracht en het stuk valt vrijwel stil, totdat de tuba het zaakje langzaam weer op gang blaast, bijgestaan door hoge elektronische klanken. Het vuur wordt echter pas echt weer ontstoken zodra trombone, trompet en tuba de luisteraar een partijtje vrij worstelen voorschotelen. Ketil Gütviks gitaarsolo mag voorts niet onvermeld blijven. Hoewel zeer goed in staat tot een geweldige kakofonie van geluid, wordt dit middel door Large Unit maar spaarzaam ingezet. Als het dan zover is, zoals na dik twintig minuten in 'Riofun', is het wel goed raak en werkt het kabaal als een ontlading.

Compositorisch bekeken bevat 'Ana' helemaal geen nieuwe muziek, want het titelstuk en Circle in the Round waren al te vinden op '2015' en Riofun op de vorig jaar verschenen gelijknamige ep. Maar natuurlijk bevat 'Ana' meer dan genoeg nieuws, want de invulling die het gezelschap geeft aan die stukken is telkens weer anders en daarmee heeft deze plaat wel degelijk bestaansrecht. De impact is misschien iets minder dan die van 'Erta Ale', maar de volop aanwezige Braziliaanse invloeden verrijken de muziek van Large Unit wel en maken dat 'Ana' een frisse nieuwe cd is van een groot ensemble dat hopelijk nog veel meer van dit soort hoogstaande vrije jazz in het vat heeft zitten.

http://www.paalnilssen-love.com/ 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten